Smullyan nie jest zwykłym matematykiem. Jest matemagikiem w pełnym tego słowa znaczeniu (także ze względu na profesje wyuczone i w życiu wykonywane). Talenty magika z powodzeniem wykorzystuje do zaczarowania czytelnika sięgającego po jego książki z zagadkami logicznymi i matematyczne. Pozycje te są niezwykłe pod wieloma względami. Przede wszystkim są skierowane do każdego od lat pięciu do stu pięciu. Także, a może przede wszystkim, do tych, którzy uważają, że matematyka jest nudna i trudna. Czytając je, nie da się czasem odróżnić, czy mamy w rękach powieść, czy zbiór zadań logicznych – stale rozwiązujemy jakieś zagadki, ćwicząc umysł. Wielkim walorem tych książek jest język i styl, jakim zostały napisane. Czytelnik wprowadzany jest w świat opowiadań, anegdot, bajek i baśni, a następnie zmuszany do logicznego myślenia.
Wiele zagadek Smyllyana przeszło do klasyki gatunku i dziś są powszechnie znane, choć niewiele osób potrafi podać nazwisko ich autora, np. zadanie o myśliwym i niedźwiedziu: Myśliwy znajduje się 100 metrów na południe od niedźwiedzia. Idzie 100 metrów na zachód, następnie zwraca się ku północy, strzela i trafia niedźwiedzia. Jakiego koloru był niedźwiedź?
W skład zbioru zagadek Smullyana wchodzi 7 książek o zróżnicowanym stopniu trudności:
Zagadki Szeherezady i inne zdumiewające łamigłówki dawne i współczesne Tytuł i zawartość pierwszej części książki nawiązują do „Baśni z tysiąca i jednej nocy” i są jakby ich kontynuacją. Autor wkłada w usta córki wezyra Szeherezady zagadki logiczne, które sułtan Szachrijar stara się rozwiązywać. W drugiej części książki zadania są już wyjęte z kontekstu, jednak nie mniej interesujące. Dotyczą nowoczesnej logiki. Można znaleźć tam paradoksy, gry i sztuczki logiczne.
Dama czy tygrys oraz inne zagadki logiczne Pierwszą część książki można nazwać zbiorem bajek logicznych. Każdy z czterech rozdziałów opowiada inną historię o niezwykłych postaciach borykających się z problemami natury logicznej, od których rozwiązania niejednokrotnie zależy ich życie. Żaden czytelnik na pewno nie przejdzie obok nich obojętnie. W dalszych częściach autor proponuje rozwiązanie zabawnych metazagadek, a także wprowadza czytelnika w świat maszyn logicznych.
Jaki jest tytuł tej książki? – tajemnica Drakuli, zabawy i łamigłówki logiczne Ta książka o nieco przewrotnym tytule rozpoczyna się anegdotami z życia autora, które zainspirowały go do zainteresowania się zagadnieniami z pogranicza logiki i filozofii. Rozpatruje w nich, czym jest kłamstwo w sensie logiki, a czym w sensie moralności. Dalej, na podobieństwo pozostałych książek, przedstawia szereg niesamowitych zagadek logicznych. Na końcu odnajdujemy zabawne ciekawostki na temat różnych określeń logiki, logiki komputerów oraz kilka paradoksów.
Szatan, Cantor i nieskończoność Książka zawiera ponad dwieście nowych, interesujących zagadek logicznych – od bardzo prostych łamigłówek do złożonych paradoksów współczesnej matematyki. Tym razem naszym przewodnikiem jest czarnoksiężnik, który wykorzystuje logikę w tak sprytny sposób, że laikom wydaje się ona magią. Razem z nim poznajemy tajniki programowania robotów, które tworzą inne roboty, te zaś inne inteligentne roboty i tak w nieskończoność. Mamy tu także bardziej zaawansowane zagadki związane z twierdzeniem Gödla oraz paradoksami dotyczącymi prawdopodobieństwa, czasu i zmiany. Magik wyjaśnia też, na czym polegały pionierskie odkrycia niemieckiego matematyka Georga Cantora w zakresie paradoksów teorii mnogości, np. definicji zbioru, istnienia zbioru wszystkich zbiorów oraz liczności różnych zbiorów liczbowych i hipotezy continuum.
Zagadki szachowe Sherlocka Holmesa Książka zawiera pięćdziesiąt problemów z pogranicza logiki szachów. W przeciwieństwie do klasycznych problemów szachowych, w których należy znaleźć serię określonej liczby ruchów prowadzących do zakończenia rozgrywki, w zagadkach Smullyana chodzi o odtworzenie wcześniej wykonanych ruchów, czyli o wydedukowanie historii danej pozycji. Tego rodzaju rozumowanie nazywa autor analizą wsteczną. A wszystko to wplecione jest w intrygującą fabułę. Zawarte w książce zadania mogą stanowić elementy testu sprawności myślowej dla osób, które muszą podejmować złożone decyzje w realnym życiu. Na końcu zamieszczono niezwykle jasne i przejrzyste rozwiązania pokazujące kolejne kroki w przeprowadzonym rozumowaniu. Książka zainteresuje nie tylko pasjonatów szachowych rozgrywek, ale ci ostatni pokochają ją od pierwszego wejrzenia.
Przedrzeźniać przedrzeźniacza oraz inne zagadki logiczne łącznie z zadziwiającą przygodą w krainie logiki kombinatorycznej Ta książka to opowieść o ptakach (tytułowy przedrzeźniacz – mockingbird to nazwa ptaka z rodziny wróblowatych, który ma zwyczaj naśladowania odgłosów innych ptaków i owadów) wprowadzająca w zbeletryzowanej formie podstawowe pojęcia logiki kombinatorycznej. Pierwsze osiem rozdziałów stanowi doskonały materiał do zajęć z logiki i teorii mnogości na temat prawdy i fałszu, języka i metajęzyka, zbiorów skończonych i nieskończonych.
Na zawsze nierozstrzygnięte. Zagadkowy przewodnik po twierdzeniach Gödla Książka dedykowana jest „wszystkim niesprzecznym myślakom, które nigdy nie mogą dowiedzieć się, iż są niesprzeczne”. Jest to najdalej zaawansowana matematycznie z łamigłówkowych książek Smullyana, ale dostępna na poziomie licealisty. Zaczyna się od najbardziej diabolicznej zagadki, jaką kiedykolwiek wymyślono, a potem, jak u Hitchcocka, napięcie stale rośnie. Początkowa zagadka jest ściśle związana z twierdzeniem Gödla o niedowodliwości niesprzeczności. W celu jej rozwiązania udajemy się na Wyspę Rycerzy i Łotrów, gdzie toczy się większość akcji książki. Bowiem mimo że traktuje ona o rzeczach poważnych, napisana jest językiem prostym, zrozumiałym i czyta się ją doskonale. Rozważanie twierdzeń Gödla poprzedzone jest zawsze rozwiązywaniem zabawnych zagadek i paradoksów oraz badaniem ich związków z logiką zdań.
Podręcznik stanowiący podstawę kursu logiki prawniczej, łączący problematykę semiotyczno-metodologiczną z zagadnieniami logiki formalnej. Zawiera spory zakres materiału, który jest podany w sposób możliwie najprostszy i zorientowany praktycznie. Kurs logiki ma na celu kształcenie tak zwanych sprawności logicznych, dlatego w podręczniku znalazła się duża liczba przykładów, wyjaśniająca sposób postępowania w obliczu pewnego typu trudności.
Marek Lechniak ISBN: 978-83-7702-498-0 Stron: 266 Format: B5 Rok wydania: 2012 (wydanie drugie)
Spis treści
Wstęp
Rozdział 1. Elementy semiotyki logicznej
1.1. Działy semiotyki logicznej 1.2. Znak 1.3. Język 1.3.1. Pragmatyczne aspekty komunikacji językowej (Implikatura konwersacyjna) 1.3.2. Język prawny a język prawniczy P Ćwiczenia 1.4. Kategorie składniowe (syntaktyczne) wyrażeń 1.4.1. Wyrażenia zdaniowe 1.4.2. Wyrażenia nazwowe 1.4.3. Funktory 1.4.4. Operatory Ćwiczenia 1.5. Nazwy Ćwiczenia 1.5.1. Stosunki między zakresami nazw Ćwiczenia 1.5.2. Podziały Ćwiczenia 1.5.3. Operacje na treściach nazw Ćwiczenia 1.6. Zdania 1.6.1. Zdania złożone 1.6.2. Modalności 1.6.3. Normy prawne P Ćwiczenia 1.7. Błędy związane ze słownym wyrażaniem myśli Ćwiczenia 1.8. Definicje 1.8.1. Definicje realne i nominalne 1.8.2. Rodzaje definicji werbalnych 1.8.3. Warunki poprawności definicji i podstawowe błędy definiowania 1.8.4. Metody urabiania definicji sprawozdawczych 1.8.5. Czynności zastępujące definicję 1.8.6. Definicje w prawie P Ćwiczenia
Rozdział 2. Elementy metodologii nauki
2.1. Przekonania a typy wiedzy ludzkiej 2.1.1. Typy wiedzy ludzkiej 2.1.2. Typologie nauk 2.1.3. Typy nauk prawnych P 2.1.4. Przekonania i przypuszczenia 2.2. Pytania Ćwiczenia 2.3. Rozumowania 2.3.1. Niezawodność wnioskowań Ćwiczenia 2.3.2. Rozumowania złożone Ćwiczenia 2.3.3. Postępowanie dowodowe w prawie P 2.3.4. Podstawowe rodzaje wykładni prawa P 2.3.5. Argumenty logiki prawniczej P 2.3.6. Błędy rozumowań Ćwiczenia 2.4. Warunki poprawności dyskusji
Rozdział 3. Elementy logiki formalnej
3.1. Wybrane pojęcia metalogiczne 3.1.1. Wynikanie norm P 3.2. Zerojedynkowe ujęcie rachunku zdań 3.2.1. Skrócone sprawdzanie 0-1 3.2.2. Wzajemne zastępowanie funktorów Ćwiczenia 3.3. Założeniowe ujęcie klasycznego rachunku zdań 3.3.1. Reguły tworzenia dowodów założeniowych 3.3.2. Pierwotne reguły dołączania nowych wierszy do dowodu 3.3.3. Wybrane prawa klasycznego rachunku zdań Ćwiczenia 3.4. Aksjomatyczne ujęcie klasycznego rachunku zdań. Podstawowe pojęcia dotyczące własności systemów dedukcyjnych 3.4.1. System aksjomatyczny klasycznego rachunku zdań 3.4.2. Pojęcie dowodu w logice 3.4.3. Formalne cechy systemu prawa P Ćwiczenia 3.5. Teoria zdań kategorycznych 3.5.1. Prawa wnioskowania bezpośredniego Ćwiczenia 3.5.2. Sylogistyka zdań kategorycznych 3.5.3. Teoria zdań kategorycznych a założenia egzystencjalne 3.5.4. Zastosowanie teorii zdań kategorycznych 3.5.5. Sylogizm prawniczy P Ćwiczenia 3.6. Węższy rachunek predykatów 3.6.1. Język węższego rachunku predykatów 3.6.2. Założeniowe ujęcie węższego rachunku predykatów 3.6.3. Metoda sprawdzania niektórych wyrażeń rachunku predykatów za pomocą diagramów Venna 3.6.4. Dokonywanie przekładu wyrażeń języka naturalnego na język węższego rachunku predykatów 3.6.5. Wybrane prawa węższego rachunku predykatów Ćwiczenia 3.7. Wybrane pojęcia teorii zbiorów i relacji 3.7.1. Pojęcie zbioru, działania na zbiorach i stosunki między zbiorami 3.7.2. Pojęcie relacji i niektóre własności relacji Ćwiczenia 3.8. Logiki nieklasyczne 3.8.1. Aletyczna logika modalna 3.8.2. Logika deontyczna Ćwiczenia
Logika nie gryzie jest unikatową pomocą w uczeniu się logiki. Podręcznik oparty jest na przekonaniu, że nauka logiki jest jak nauka pływania: obu tych rzeczy nie można się nauczyć ani na wykładzie, ani z teorii (tonie się albo na basenie, albo na egzaminie). Dzięki licznym ćwiczeniom (a także załączonym rozwiązaniom) Logika dla umysłów nieformalnych umożliwia aktywne wykształcanie umiejętności logicznych. Ponieważ ćwiczenia stopniowo eskalują trudność i przedstawione są w przyjaznej dla oka i łatwo przyswajalnej formie graficznej, można je traktować jako codzienną porcję gimnastyki umysłowej.
Dr hab. Katarzyna Paprzycka studiowała na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (psychologia), na Uniwersytecie Oksfordzkim (psychologia/filozofia) i Uniwersytecie Harvarda (filozofia). Doktoryzowała się na University of Pittsburgh, habilitowała na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie obecnie pracuje jako adiunkt w Zakładzie Epistemologii Instytutu Filozofii. Zajmuje się filozofią działania, filozofią umysłu i filozofią nauki. Od ponad 10 lat z zamiłowaniem naucza logiki. Prowadziła kurs logiki m.in. metodą e‑learningu, którego materiały były pierwowzorem niniejszej książki.
Wiek XX był okresem niespotykanego rozwoju nauk szczegółowych. Praktyczne zastosowanie ich wyników przyniosło liczne korzyści – od skrócenia czasu podróży po wydłużenie życia człowieka. Coraz częściej słychać głosy, że znajdujemy się u progu rewolucji technicznej, która na zawsze zmieni nasz gatunek, a nawet – jak głoszą przepowiednie -podporządkuje go maszynom lub doprowadzi do jego zagłady.
Biorąc pod uwagę skuteczność nauki i jej sukcesy praktyczne, trudno się dziwić, że naukowy obraz świata został przyjęty jako powszechnie obowiązujący. Mówiąc słowami wybitnego amerykańskiego filozofa Wilfrida Sellarsa, uznano, że nauka „jest miarą wszystkich rzeczy – istniejących, że istnieją, zaś nieistniejących, że ich nie ma”. Naukowy obraz świata – a przynajmniej pewna jego interpretacja, związana ze stanowiskiem nazywanym naturalizmem filozoficznym – może jednak wchodzić w konflikt z potocznym obrazem świata, a także z pewnymi jego obrazami filozoficznymi i teologicznymi. Temu konfliktowi – i próbom ich uniknięcia – poświęcony jest w dużej mierze prezentowany zbiór tekstów. Coś dla siebie znajdą w nim również miłośnicy zagadek filozoficznych i klasyków filozofii.
Zbiór ten stanowi kontynuację opracowanych przez nas w ubiegłym roku 13 podróży filozoficznych. Zamieszczone w nim teksty są lekturą bardziej wymagającą niż artykuły zeszłoroczne, choć nie wątpimy, iż równie wartościową i zajmującą. Ostatni z esejów dotyczy różnicy między starożytnym a współczesnym obrazem moralności, którą ilustruje gniew Achillesa. Mamy nadzieję, że żaden z esejów, które przedkładamy Czytelnikom, nie wywoła aż tak skrajnych emocji i zgubnych skutków, jak te, które dotknęły bohatera Iliady. Przygotowane przez nas teksty mają w zamyśle służyć jedynie przyjaznej i inspirującej wymiany myśli. Słowa poety: „Na każdej wymianie myśli tracę” nie stosują się bowiem, jak wierzymy, do spotkań z dobrymi filozofami.
Spis treści
Gottfried Wilhelm Leibniz – Pałac Przeznaczeń 5
Tim Maudlin – Czy kosmos jest dostrojony? . . . 6
Dean W. Zimmerman – Naukowa kosmologia a problem zła 11
Sydney Shoemaker – Czy czas wymaga zmiany? . . . . 13
Nick Bostrom – Czy żyjemy w symulacji komputerowej? 16
Simon Blackburn – Co wypełnia przestrzeń? 17
Konstandinos Kawafis – Itaka 21
Timothy Williamson – Czy wszystko jest poznawalne? 22
Jan Woleński – W obronie naturalizmu 25
Jacek Wojtysiak – Dlaczego nie jestem naturalistą 28
Paul Boghossian – Czym jest konstrukcja społeczna? 30
Zbigniew Herbert – Modlitwa Pana Cogito -podróżnika 36
David Hume – Czy wiara w cuda jest racjonalna? 37
Yujin Nagasawa – Nauka a cuda 38
Marek Lechniak – Dedukcja, indukcja czy abdukcja (a może redukcja), czyli o logice Sherlocka Holmesa słów kilka 40
Giovanni Pico della Mirandola – Człowiek jest jak kameleon 42
Alex Byrne – Co wiemy o własnym umyśle? 43
Tyler Burge – Czy neuro-paplanina jest właściwą nauką o umyśle? 48
Thomas Nagel – Umysł a kosmos 51
Roberto Casati i Achille C. Varzi – Plutarch i petunie 52
Wojciech Lewandowski – Jedi w warsztacie samochodowym, czyli trzy zasady zarządzania czasem swojego życia 53
Robert Nozick – Maszyna przeżyć 55
Shelly Kagan – Czy śmierć jest dla Ciebie zła? 56
Samuel Scheffler – Doniosłość życia po śmierci. Na poważnie 59
Monografia, wzorem wcześniejszych tomów serii „Dydaktyka Filozofii”, jest próbą ujęcia natury i podstawowych zagadnień logiki w całym bogactwie odniesień filozoficznych i światopoglądowych tej dyscypliny. Jest więc próbą zrozumienia logiki i jej roli w kulturze filozoficznej, teologicznej, intelektualnej. Prezentowany tom ma być pomocą w zrozumieniu natury logiki, jej miejsca wśród nauk oraz jej odniesień filozoficznych i w zakresie niektórych elementów kultury naukowej, w pewnej mierze światopoglądowych. Książka jest podzielona na dwie części omawiające kolejno „Naturę logiki” oraz „Kulturę logiczną”.
Joanna Golińska-Pilarek (UW), Metalogika i jej implikacje filozoficzne Bożena Czernecka-Rej (KUL), Pluralizm logiczny Kordula Świętorzecka (UKSW), O tzw. problemie normatywnego charakteru logiki Stanisław Kiczuk (KUL), Zagadnienie obowiązywalności klasycznego rachunku zdań Anna Pietryga (UO), Wartości logiczne Ludwik Borkowski (KUL), Kilka uwag o zasadzie dwuwartościowości i logikach wielowartościowych Ks. Stanisław Kamiński (KUL), Możliwość prawd koniecznych Jerzy Kalinowski (KUL), Geneza systemu logiki norm (tłum. ks. Bartłomiej Krzos) Marek Lechniak (KUL), Teoria przekonań Ks. Zbigniew Wolak (UPJPII), Logika a wnioskowanie zawodne Ryszard Kleszcz (UŁ), Logika a krytyczne myślenie
Indeks osobowy
** Logika. Cz. II: Kultura logiczna
Spis treści
Miejsce logiki wśród nauk
Andrzej Maryniarczyk SDB (KUL), Trudne związki logiki z metafizyką Ks. Jan Krokos (UKSW), Logika a ontologia w perspektywie epistemologii Tomasz Bigaj (UW), Logika a ontologia Roman Murawski (UAM), Logika a matematyka i filozofia matematyki Piotr Kulicki (KUL), Rafał Trójczak (KUL), Logika w informatyce i inżynierii wiedzy Marcin Tkaczyk OFMConv. (KUL), Między logiką a przyrodoznawstwem Kazimierz Trzęsicki (PWSZ w Suwałkach), Logika a nauki kognitywne Sławomir Lewandowski (UW), Logika a podstawy nauk prawnych
Logika i język
Joanna Odrowąż-Sypniewska (UW), Semiotyka logiczna Ks. Robert Kublikowski (KUL), Definicje w logice nieformalnej Krzysztof Szymanek (UŚ), Błąd logiczny, paradoks Piotr Łukowski (UŁ), Logika w życiu codziennym
Refleksje dydaktyka
Jerzy Pogonowski (UAM), Jak nauczać logiki formalnej? Krzysztof A. Wieczorek (UŚ), Cele i metodyka usługowego kursu logiki Józef Bremer SJ (Akademia Ignatianum), Aktualność logiki Arystotelesa Marcin Czakon (KUL), Anna Maria Karczewska (KUL), Marcin Tkaczyk OFMConv. (KUL), Kurs logiki
Słowniczek wybranych pojęć logicznych (oprac. ks. Ł. Polkowski)
Z okazji LIX Tygodnia Filozoficznego wydaliśmy 13 podróży filozoficznych. Przewodnik (nie tylko) Pascala. Przewodnik jest dostępny zarówno w wersji drukowanej, jak i elektronicznej (red. M. Iwanicki i J. Jarocki). Obejmuje on trzynaście przekładów popularnonaukowych tekstów dotykających zagadnień, które Karl Jaspers nazwał źródłami filozofii: wstrząsu egzystencjalnego, zdumienia i zwątpienia, a także wiary filozoficznej.
Zagadki Szeherezady i inne zdumiewające łamigłówki dawne i współczesne
Dama czy tygrys oraz inne zagadki logiczne 
Ta książka o nieco przewrotnym tytule rozpoczyna się anegdotami z życia autora, które zainspirowały go do zainteresowania się zagadnieniami z pogranicza logiki i filozofii. Rozpatruje w nich, czym jest kłamstwo w sensie logiki, a czym w sensie moralności. Dalej, na podobieństwo pozostałych książek, przedstawia szereg niesamowitych zagadek logicznych. Na końcu odnajdujemy zabawne ciekawostki na temat różnych określeń logiki, logiki komputerów oraz kilka paradoksów.
Książka zawiera ponad dwieście nowych, interesujących zagadek logicznych – od bardzo prostych łamigłówek do złożonych paradoksów współczesnej matematyki. Tym razem naszym przewodnikiem jest czarnoksiężnik, który wykorzystuje logikę w tak sprytny sposób, że laikom wydaje się ona magią. Razem z nim poznajemy tajniki programowania robotów, które tworzą inne roboty, te zaś inne inteligentne roboty i tak w nieskończoność. Mamy tu także bardziej zaawansowane zagadki związane z twierdzeniem Gödla oraz paradoksami dotyczącymi prawdopodobieństwa, czasu i zmiany. Magik wyjaśnia też, na czym polegały pionierskie odkrycia niemieckiego matematyka Georga Cantora w zakresie paradoksów teorii mnogości, np. definicji zbioru, istnienia zbioru wszystkich zbiorów oraz liczności różnych zbiorów liczbowych i hipotezy continuum.
Zagadki szachowe Sherlocka Holmesa
Przedrzeźniać przedrzeźniacza oraz inne zagadki logiczne łącznie z zadziwiającą przygodą w krainie logiki kombinatorycznej
Na zawsze nierozstrzygnięte. Zagadkowy przewodnik po twierdzeniach Gödla
![kliknij na grafikę, żeby przeczytać Przewodnik [33 MB]](https://konkurslogiczny.kul.pl/wp-content/uploads/2019/01/szukasz_drogi-714x1024.jpg)
