Smullyan nie jest zwykłym matematykiem. Jest matemagikiem w pełnym tego słowa znaczeniu (także ze względu na profesje wyuczone i w życiu wykonywane). Talenty magika z powodzeniem wykorzystuje do zaczarowania czytelnika sięgającego po jego książki z zagadkami logicznymi i matematyczne. Pozycje te są niezwykłe pod wieloma względami. Przede wszystkim są skierowane do każdego od lat pięciu do stu pięciu. Także, a może przede wszystkim, do tych, którzy uważają, że matematyka jest nudna i trudna. Czytając je, nie da się czasem odróżnić, czy mamy w rękach powieść, czy zbiór zadań logicznych – stale rozwiązujemy jakieś zagadki, ćwicząc umysł. Wielkim walorem tych książek jest język i styl, jakim zostały napisane. Czytelnik wprowadzany jest w świat opowiadań, anegdot, bajek i baśni, a następnie zmuszany do logicznego myślenia.
Wiele zagadek Smyllyana przeszło do klasyki gatunku i dziś są powszechnie znane, choć niewiele osób potrafi podać nazwisko ich autora, np. zadanie o myśliwym i niedźwiedziu: Myśliwy znajduje się 100 metrów na południe od niedźwiedzia. Idzie 100 metrów na zachód, następnie zwraca się ku północy, strzela i trafia niedźwiedzia. Jakiego koloru był niedźwiedź?
W skład zbioru zagadek Smullyana wchodzi 7 książek o zróżnicowanym stopniu trudności:
Zagadki Szeherezady i inne zdumiewające łamigłówki dawne i współczesne
Tytuł i zawartość pierwszej części książki nawiązują do „Baśni z tysiąca i jednej nocy” i są jakby ich kontynuacją. Autor wkłada w usta córki wezyra Szeherezady zagadki logiczne, które sułtan Szachrijar stara się rozwiązywać. W drugiej części książki zadania są już wyjęte z kontekstu, jednak nie mniej interesujące. Dotyczą nowoczesnej logiki. Można znaleźć tam paradoksy, gry i sztuczki logiczne.Dama czy tygrys oraz inne zagadki logiczne
Pierwszą część książki można nazwać zbiorem bajek logicznych. Każdy z czterech rozdziałów opowiada inną historię o niezwykłych postaciach borykających się z problemami natury logicznej, od których rozwiązania niejednokrotnie zależy ich życie. Żaden czytelnik na pewno nie przejdzie obok nich obojętnie. W dalszych częściach autor proponuje rozwiązanie zabawnych metazagadek, a także wprowadza czytelnika w świat maszyn logicznych.- Jaki jest tytuł tej książki? – tajemnica Drakuli, zabawy i łamigłówki logiczne
Ta książka o nieco przewrotnym tytule rozpoczyna się anegdotami z życia autora, które zainspirowały go do zainteresowania się zagadnieniami z pogranicza logiki i filozofii. Rozpatruje w nich, czym jest kłamstwo w sensie logiki, a czym w sensie moralności. Dalej, na podobieństwo pozostałych książek, przedstawia szereg niesamowitych zagadek logicznych. Na końcu odnajdujemy zabawne ciekawostki na temat różnych określeń logiki, logiki komputerów oraz kilka paradoksów.
- Szatan, Cantor i nieskończoność
Książka zawiera ponad dwieście nowych, interesujących zagadek logicznych – od bardzo prostych łamigłówek do złożonych paradoksów współczesnej matematyki. Tym razem naszym przewodnikiem jest czarnoksiężnik, który wykorzystuje logikę w tak sprytny sposób, że laikom wydaje się ona magią. Razem z nim poznajemy tajniki programowania robotów, które tworzą inne roboty, te zaś inne inteligentne roboty i tak w nieskończoność. Mamy tu także bardziej zaawansowane zagadki związane z twierdzeniem Gödla oraz paradoksami dotyczącymi prawdopodobieństwa, czasu i zmiany. Magik wyjaśnia też, na czym polegały pionierskie odkrycia niemieckiego matematyka Georga Cantora w zakresie paradoksów teorii mnogości, np. definicji zbioru, istnienia zbioru wszystkich zbiorów oraz liczności różnych zbiorów liczbowych i hipotezy continuum.
Zagadki szachowe Sherlocka Holmesa
Książka zawiera pięćdziesiąt problemów z pogranicza logiki szachów. W przeciwieństwie do klasycznych problemów szachowych, w których należy znaleźć serię określonej liczby ruchów prowadzących do zakończenia rozgrywki, w zagadkach Smullyana chodzi o odtworzenie wcześniej wykonanych ruchów, czyli o wydedukowanie historii danej pozycji. Tego rodzaju rozumowanie nazywa autor analizą wsteczną. A wszystko to wplecione jest w intrygującą fabułę. Zawarte w książce zadania mogą stanowić elementy testu sprawności myślowej dla osób, które muszą podejmować złożone decyzje w realnym życiu. Na końcu zamieszczono niezwykle jasne i przejrzyste rozwiązania pokazujące kolejne kroki w przeprowadzonym rozumowaniu. Książka zainteresuje nie tylko pasjonatów szachowych rozgrywek, ale ci ostatni pokochają ją od pierwszego wejrzenia.Przedrzeźniać przedrzeźniacza oraz inne zagadki logiczne łącznie z zadziwiającą przygodą w krainie logiki kombinatorycznej
Ta książka to opowieść o ptakach (tytułowy przedrzeźniacz – mockingbird to nazwa ptaka z rodziny wróblowatych, który ma zwyczaj naśladowania odgłosów innych ptaków i owadów) wprowadzająca w zbeletryzowanej formie podstawowe pojęcia logiki kombinatorycznej. Pierwsze osiem rozdziałów stanowi doskonały materiał do zajęć z logiki i teorii mnogości na temat prawdy i fałszu, języka i metajęzyka, zbiorów skończonych i nieskończonych.Na zawsze nierozstrzygnięte. Zagadkowy przewodnik po twierdzeniach Gödla
Książka dedykowana jest „wszystkim niesprzecznym myślakom, które nigdy nie mogą dowiedzieć się, iż są niesprzeczne”. Jest to najdalej zaawansowana matematycznie z łamigłówkowych książek Smullyana, ale dostępna na poziomie licealisty. Zaczyna się od najbardziej diabolicznej zagadki, jaką kiedykolwiek wymyślono, a potem, jak u Hitchcocka, napięcie stale rośnie. Początkowa zagadka jest ściśle związana z twierdzeniem Gödla o niedowodliwości niesprzeczności. W celu jej rozwiązania udajemy się na Wyspę Rycerzy i Łotrów, gdzie toczy się większość akcji książki. Bowiem mimo że traktuje ona o rzeczach poważnych, napisana jest językiem prostym, zrozumiałym i czyta się ją doskonale. Rozważanie twierdzeń Gödla poprzedzone jest zawsze rozwiązywaniem zabawnych zagadek i paradoksów oraz badaniem ich związków z logiką zdań.