Przejdź do treści

Myślenie krytyczne

Czy aby być prezydentem RP, trzeba być mężczyzną? O warunkach koniecznych i wystarczających [Myślenie krytyczne #8]

    Każdy dotychczasowy prezydent III RP w dniu wyboru na urząd miał nie mniej niż 35 lat. Każdy dotychczasowy prezydent III RP był mężczyzną. Stwierdzenia te można przeformułować, używając terminu „warunek konieczny”. Warunkiem koniecznym bycia jednym z dotychczasowych prezydentów III RP jest bycie w dniu wyboru na urząd w wieku co… Czytaj dalej »Czy aby być prezydentem RP, trzeba być mężczyzną? O warunkach koniecznych i wystarczających [Myślenie krytyczne #8]

    Na czym polega nieśmiertelność? O klasyfikacji [Myślenie krytyczne #7]

      Wydaje się, że sprawa jest prosta. Jak podają słowniki, podążając w tym względzie za oczywistymi intuicjami, nieśmiertelność to stan wiecznego życia, stan nieulegania śmierci. Jeśli jednak zastanowić się, jak w szczegółach miałoby wyglądać takie wieczne nieuleganie śmierci, okazuje się, iż mogłoby być ono realizowane na wiele różnych sposobów. Próba pojęciowego… Czytaj dalej »Na czym polega nieśmiertelność? O klasyfikacji [Myślenie krytyczne #7]

      Czy ludzie dzielą się na kobiety i mężczyzn? O podziale logicznym [Myślenie krytyczne #6]

        Jeszcze dwie – trzy dekady temu podział ludzi na kobiety i mężczyzn odbierany był jako niekontrowersyjny. Ba, w starszych podręcznikach znaleźć go można nawet jako wzorcowy przykład podziału. Współcześnie jest on przedmiotem krytyki. Czego dotyczy ta krytyka? I na czym w ogóle polegają podziały, o których tu mowa? Czy ludzie… Czytaj dalej »Czy ludzie dzielą się na kobiety i mężczyzn? O podziale logicznym [Myślenie krytyczne #6]

        Do czego służy test Turinga? O definicji operacyjnej [Myślenie krytyczne #5]

          Test Turinga gościł na łamach „Filozofuj!” nie raz. Zwykle wspominany był w kontekście rozważań dotyczących sztucznej inteligencji lub natury myślenia. Proponuję spojrzeć na niego z nieco innej perspektywy. Do czego służy test Turinga? O definicji operacyjnej [Myślenie krytyczne #5] Piotr Lipski Kilka lat temu pojawiła się w kinach filmowa biografia Alana… Czytaj dalej »Do czego służy test Turinga? O definicji operacyjnej [Myślenie krytyczne #5]

          Jak Pluton przestał być planetą? O różnych funkcjach definicji [Myślenie krytyczne #4]

            Gdyby ktoś w latach 90. minionego stulecia na zadane w czasie szkolnej klasówki z astronomii pytanie o Plutona odpowiedział, że jest on planetą, dostałby ocenę pozytywną. Gdyby na to samo pytanie udzielił takiej samej odpowiedzi w roku 2022, otrzymałby notę negatywną. Jak Pluton przestał być planetą? O różnych funkcjach definicji… Czytaj dalej »Jak Pluton przestał być planetą? O różnych funkcjach definicji [Myślenie krytyczne #4]

            Na czym polega sepulenie? O błędnym kole w definiowaniu [Myślenie krytyczne #3]

              Adekwatność definicji nie jest jedynym kryterium jej poprawności. Są względy praktyczne, dla których pewne definicje adekwatne są zupełnie nieużyteczne. Znakomity przykład takiej sytuacji można znaleźć w jednym z bardziej znanych opowiadań Stanisława Lema. Na czym polega sepulenie? O błędnym kole w definiowaniu [Myślenie krytyczne #3] Piotr Lipski Ijon Tichy, bohater… Czytaj dalej »Na czym polega sepulenie? O błędnym kole w definiowaniu [Myślenie krytyczne #3]

              Czy szympans jest osobą? O precyzji terminologicznej [Myślenie krytyczne #2]

                Wiele nieporozumień i jałowych sporów bierze się z niestarannego używania terminów. Ta niedbałość może być dwojakiego rodzaju. Zdarza się, że precyzyjne terminy są po prostu błędnie rozumiane. Ale możliwe jest też przeoczenie nieścisłości pewnych wyrażeń – terminy w jakimś sensie niedokładne traktuje się, jakby były w pełni precyzyjne. Kilka lat… Czytaj dalej »Czy szympans jest osobą? O precyzji terminologicznej [Myślenie krytyczne #2]

                Czy naukowcy z NASA są w błędzie? O definicji klasycznej [Myślenie krytyczne #1]

                  Trudno wyobrazić sobie myślenie krytyczne bez ładu w systemie używanych pojęć. Jednym ze sposobów na osiągnięcie tego porządku jest przypisywanie pojęć do ogólnych kategorii. Historia pewnej definicji pokazuje, jak łatwo tu o błąd. Czy naukowcy z NASA są w błędzie? O definicji klasycznej [Myślenie krytyczne #1] Piotr Lipski We wstępie do wydanej w 1994 roku książki Origins of Life. The… Czytaj dalej »Czy naukowcy z NASA są w błędzie? O definicji klasycznej [Myślenie krytyczne #1]